Cytologia. Co to jest cytologia?
Cytologia (wymaz z szyjki macicy) jest to badanie przesiewowe, wykonywane w kierunku wczesnego wykrycia nowotworu szyjki macicy.
Badanie cytologiczne polega na pobraniu materiału z szyjki macicy, który jest następnie oceniony pod mikroskopem. Rozmaz cytologiczny pobiera lekarz ginekolog. Używa do tego sprzętu jednorazowego użytku – wziernika ginekologicznego i szczoteczki cytologicznej.
Osoba wykonująca badanie wprowadza wziernik do pochwy i za pomocą szczoteczki pobiera komórki z tarczy i kanału szyjki macicy. Następnie nakłada rozmaz na szkiełko cytologiczne. Tak przygotowany rozmaz przekazywany jest do oceny mikroskopowej w laboratorium.
Cytologia jest to badanie nieinwazyjne, bezpieczne i bezbolesne.
Jest to bardzo ważne badanie profilaktyczne, ponieważ cytologia umożliwia wykrycie komórek rakowych lub stanów przedrakowych na wczesnym etapie – rak szyjki macicy odpowiednio wykryty jest chorobą wyleczalną.
Badanie cytologiczne może być rozszerzone o diagnostykę zakażenia wirusem HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) przyczyniającym się do rozwoju nowotworu – usługa: cytologia płynna LBC z genotypowaniem HPV.
Poliklinika evi-MED nr 3
Poradnia Ginekologiczna
ul. Świętojańska 141, Gdynia
Źródło zdjęcia: www.freepik.com
Cytologia płynna LBC
Wyróżniamy następujące rodzaje cytologii:
- cytologia klasyczna, podczas której pobrany materiał przenoszony jest na specjalne szkiełko, sposób ten nie pozwala na równomierne rozprowadzenie komórek;
- cienkowarstwowa cytologia płynna LBC, podczas której pobrany materiał umieszczany jest w płynnym podłożu, minimalizującym ryzyko uszkodzenia komórek oraz pozwalającym na wyeliminowanie niepożądanych elementów z pobranego materiału, utrudniających ocenę mikroskopową.
Cytologia płynna jest metodą rekomendowaną przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników, ponieważ wykazuje przewagę nad cytologią klasyczną:
- jest czulsza i dokładniejsza;
- pozwala uzyskać większą liczbę dobrych jakościowo komórek do analizy, co zmniejsza odsetek wyników nieczytelnych lub fałszywie ujemnych;
- umożliwia wykrycie nieprawidłowych zmian w obrębie śluzówki macicy, które w standardowej cytologii mogłyby zostać przeoczone;
- pozwala na wykonanie innych badań z pobranego materiału np. badań w kierunku nosicielstwa wirusa HPV.
Cytologia płynna LBC z genotypowaniem HPV pozwala wykryć nie tylko raka szyjki macicy, ale także obecność wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV), który ten nowotwór powoduje. Ponieważ infekcja HPV rzadko daje objawy, większość nosicielek wirusa nawet nie zdaje sobie sprawy z jego obecności w organizmie. HPV może powodować zmiany w komórkach szyjki macicy, doprowadzając do rozwoju raka.
HPV to nazwa ogólna, która obejmuje ponad 100 typów tego wirusa – nie wszystkie z nich są tak samo groźne dla zdrowia. Typy HPV z niską onkogennością mogą być przyczyną brodawek (kłykcin) narządów płciowych, typy wysokoonkogenne są szczególnie niebezpieczne.
Cytologia. Kiedy wykonać badanie cytologiczne?
Każda kobieta, niezależnie od wieku, powinna cytologię wykonywać regularnie.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników kobiety poniżej 30. roku życia powinny wykonywać cytologię co 1-3 lata w zależności od poprzedniego wyniku. Kobietom po 30 roku życia zaleca się wykonywanie cytologii z jednoczesnym genotypowaniem wirusa HPV co 1-3 lata. Badania cytologii klasycznej oraz płynnej bez rozszerzenia badania w kierunku HPV najlepiej wykonywać co roku.
Cytologia. Jak się przygotować do badania cytologicznego?
Zarówno cytologia płynna, jak i klasyczna, nie wymagają od pacjentki specjalnych przygotowań. Warto jednak pamiętać o kilku ważnych zasadach:
- na 4 dni przed planowaną cytologią nie należy stosować żadnych leków i kremów dopochwowych, ani stosować irygacji pochwy;
- na minimum 2 dni przed planowanym badaniem cytologicznym należy powstrzymać się od współżycia, długich kąpieli, stosowania tamponów i kosmetyków do higieny intymnej;
- przed cytologią należy wyleczyć wszystkie infekcje intymne, które mogą zafałszować wynik;
- cytologię najlepiej wykonać nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki
- i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki – nie pobiera się materiału do badania cytologicznego podczas miesiączki.